BUAH-BUAHAN TEMPATAN

Malaysia merupakan sebuah negara yang mengalami iklim yang panas dan lembap sepanjang tahun, disebabkan ia terletak pada kawasan Khatulistiwa. Iklim yang stabil sepanjang tahun ini membolehkan penanaman pelbagai jenis tanaman buah-buahan, yang dinamakan buah-buahan tropika. Buah-buahan di Malaysia boleh dikelaskan kepada 2 kategori, iaitu buah-buahan bermusim dan tidak bermusim. Sebahagian daripadanya ditanam secara komersial untuk nenambahkan hasil pendapatan negara, dan sebahagian lagi adalah ditanam untuk keperluan penduduk tempatan, dan ini dikenali sebagai buah-buahan tempatan. Berikut adalah buah-buahan yang biasa ditanam di Malaysia.

 Buah-buahan tempatan adalah seperti berikut:
A) Durian

Nama Biasa : Durian Nama Saintifik : Durio zibethinus Murr

Famili:Bombaceae

   Asal
Durian adalah dipercayai berasal dari Gugusan Pulau-pulau Melayu. Spesis lain yang terdapat di Malaysia dari genus Durio dan buahnya boleh dimakan adalah termasuk Durio oxyleyanus, D. graveolens, D. dulcis dan D. kutenjensis.

Kawasan Utama Tanaman
Durian didapati ditanam di semua kawasan di Malaysia dan kawasan utama penanaman secara komersial ialah di Perak, Kedah, Kelantan dan Pahang.
Kandungan Zat Makanan
Komposisi nutrien dalam durian adalah seperti berikut:

Nutrien	Unit/100 g bybm
Tenaga	153 kcal
Karbohidrat	27 g
Kalsium	40mg
Zat Besi	1.9 mg
Vit. A (Carotene)	150 mg
Vitamin B1	0.1 mg
Vitamin B2	0.13 mg
Vitamin C	23.3 mg
Lemak	3.4 g
Protein	2.7 g

Kegunaan
Di Malaysia, durian merupakan buah yang paling popular untuk dimakan segar dan telah buah yang sangat digemari oleh pengguna. Buah durian boleh dimasak menjadi lempok, jam dan tempoyak. Buah durian juga bolehdiproses dijadikan serbuk.Percubaan telah dibuat untuk mengeksport durian dalam bentuk sejukbeku. mengeksport durian dalam bentuk sejukbeku.

B) BELIMBING

Belimbing atau carambola dipercayai berasal dari Malaysia dan Indonesia. Orang-orang Portugis memanggilnya carambola yang bermakna “makanan pembuka selera”. Buah ini tersebar ke seluruh dunia dengan khasiat perubatannya. Nama saintifik belimbing “averrhoa carambola” pula berasal daripada nama seorang doctor Arab, Ibnu Rushd. Kini buah belimbing banyak ditanam di Johor, Selangor dan Negeri Sembilan.

Terdapat dua jenis belimbing yang popular ditanam di sini. “B10”, kulitnya bewarna kuning oren bila masak, berjus, mempunyai rasa yang enak dan bertekstur halus. Manakala “B17” yang juga dikenali sebagai “Belimbing Madu”, lebih lonjong buahnya, bewarna kekuningan bila masak, lebih rangup tetapi bersabut sedikit teksturnya.
Belimbing mengandungi paras Vitamin C yang tinggi. Belimbing dipercayai mempunyai kesan karminatif terhadap saraf otak dan boleh mambantu dalam mengurangkan tekanan darah tinggi.  

C) BETIK

Tiada buah yang lebih sinonim bagi penduduk di Negara-negara tropika selain buah betik. Namun dari mana asalnya masih belum dapat dipastikan. Ramai yang berpendapat buah betik mungkin terhasil dari gabungan dua atau lebih spesis Carica, buah yang berasal dari Mexico dan Amerika Tengah. Kini, betik ditanam di kebanyakan Negara beriklim tropika, termasuk Malaysia yang banyak ditanam di Johor, Perak dan Selangor.

Terdapat dua jenis betik yang ditanam di Negara ini. Betik Eksotika ialah antara yang popular dengan isinya yang merah kekuningan dan kandungan gula yang tinggi. Beratnya ialah di antara 600g hingga 800g. Betik sekakipula yang juga dikenali dengan nama betik “Hong Kong”, berbentuk panjang dan mempunyai saiz dan bentuk yang sama di antara pangkal dan hujungnya. Beratnya ialah 1kg hingga 2 kg. Betik biasanya dimakan segar, tetapi boleh juga diproses untuk dibuat jus, puri, gula-gula, jem dan jeli.
Disebabkan betik mempunyai kesan laksatif, ia boleh dimakan untuk menggalakkan usus menjadi aktif dan sihat. Betik mengandungi enzim papain yang membantu penghadaman protein. Betik sering disyorkan bagi mereka yang menghadapi masalah penghadaman makanan.  

D) MANGGA

Mangga   Mangga merupakan buah kegemaran penduduk Malaysia zaman-berzaman kerana rasanya yang masam manis dan isinya yang berjus. Mangga sebenarnya berasal dari India Timur. Sebab itulah perkataan “mango” berasal dari perkataan Tamil “mangkay”. Di Malaysia, mangga banyak ditanam di Perak, Kedah, Perlis, Melaka dan Kelantan.
Terdapat 216 klon mangga yang diketahui, tetapi yang lebih terkenal ialah “MA224” atau “chokanan” yang berbentuk ginjal. Mangga “Chokanan” ini begitu beraroma dan mempunyai isi bewarna kuning oren apabila masak.
Pada hari ini, mangga juga digunakan untuk membuat jus, kordial, sos buah-buahan, gula-gula, jeruk, jem dan jeli. Namun ia lebih digemari dimakan segar berbanding dengan kebanyak buah-buahan lain.
Buah mangga boleh membantu dalam mengembalikan kecergasan badan. Ia juga mempunyai paras Vitamin C yang tinggi.

E) TEMBIKAI

Tembikai (Citullus lunatus) adalah sejenis buah tropika tergolong dalam keluarga yang sama dengan labu, petola, timu dan peria. Ia dipercayai berasal dari kawasan tropikal di Benua Afrika dan kemudian diperkenalkan ke kawasan Mediteranean dan Asia. Antara Negara-negara pengeluar tembikai yang utama ialah Turki, Amerika Syarikat, China dan Rusia. Penanaman tembikai telah dimulakan di negeri Kelantan pada tahun 40-an dan mula berkembang jenis kacukan daripada Taiwan dan Jepun.
Buah tembikai berbentuk bulat atau lonjong (oblong). Berkulit licin dan warnanya berbagai-bagai daripada hijau muda hingga hijau tua. Beberapa varieti mempunyai jalur. Isinya berwarna putih, kuning krim, merah pucat, merah atau merah tua. Isinya juga berjus dan rangup dan mengandungi 90% air. Biji biasanya berwarna hitam dan tertanam di dalam isi. Ada juga varieti yang tiada biji.
Tembikai tumbuh pada batang menjalar di atas tanah. Batang ini berbulu dan mempunyai sulur paut untuk memanjat. Daunnya bujur dengan pecahan cuping yang dalam. Pokok ini kebanyakannya didebungakan oleh lebah madu.
Di Malaysia tembikai banyak ditanam di negeri-negeri di pantai timur. Ia di tanam untuk kegunaan domestik dan eksport. Dalam tahun 2000, Malaysia mengeksport tembikai yang bernilai sebanyak RM60 juta. Empat pasaran eksport utama tembikai Malaysia ialah Singapura, Hong Kong, Taiwan dan Brunei. Malaysia menduduki tangga ke 12 antara pengeluar tembikai dunia dan mempunyai 3.1% pasaran saham dunia.
Tembikai biasanya dimakan segar atau diproses untuk dijadikan jus. Ada juga yang dipek di dalam tin atau kotak. Biji tembikai dijadikan snek sama seperti biji bunga matahari iaitu kuaci, yang kaya dengan karbohidrat dan lemak.  

F) JAMBU BATU

Nama tempatan : Jambu Batiu
Nama saintifik : Psidium guajava
Keluarga : Mytaceae

Asal usul tanaman
Jambu Batu dipercayai berasal dari kawasan antara Peru dan Mexico. Ianya tersebar ke merata kawasan tropika dan sub tropika. Di Malaysia kawasan penanaman secara komersil bermula pada pertengahan tahun 1980.

Kawasan Penanaman di Malaysia
Negeri utama di mana banyak guava ditanam secara komersil ialah di Perak, Johor, Selangor dan Pahang.

Kandungan Nutrien

Nutrien	Kandungan /100 gm yang boleh dimakan
Tenaga	48 kcal
Protein	10 gm
Lemak	1.1 gm
Serat	0.2 gm
Kalsium	37.0 gm
Fosforus	33gm
Besi	1.2gm
Natrium	48.9 gm
Vitamin A	60 mg
Vitamin Bl	0.1 mg
Vitamin B2	0.05 mg
Asid Askorbik (Vitamin C)	1.1 mg

Potensi & Kegunaan
Jambu Batu amat digemari secara makanan buah segar dan secara jus. Ianya juga diproses untuk dijadikan jus, puree dan jem.

G) MANGGIS

Nama Biasa : Manggis
Nama Saintifik : Garcinia mangostana
Keluarga : Guttiferae

Asal
Manggis berasal dari kawasan Asia Tenggara.

Kawasan Utama Di Malaysia
Kebanyakan Manggis ditanam di Negeri Johor, Kelantan dan Perak.

Kandungan Nutrien

Nutrien	Kandungan /100 gm yang boleh dimakan
Tenaga	34.0 Kcal
Air	87.6 %
Protein	0.6 gm
Lemak	1.0 gm
Karbohidrat	5.6 gm
Serat	5.1 gm
Abu	0.1 gm
Kalsium	7.0 mg
Magnesium	13.0 mg
Fosforus	13.0 mg
Besi	0.6 mg
Sodium	7.0 mg
Kalium	45.0 mg
Vitamin Bl	0.03 mg
Vitamin B2	0.03 mg
NiacinAscorbik	0.2 mg
Asid (Vitamin C)	4.2 mg

Pokok
Pokok manggis berdaun lebar dan kanopi berbentuk piramid atau berjubah.Saiz kanopi adalah sederhana iaitu antara 9 hingga 12 m.Batang utama lurus dan bercabang simetrikal.

Daun
Daunya berbentuk bujur , eliptik dan disusun bertentangan.Saiz daun berukuran berubah antara15-25 sm panjang dan 7-13 sm lebar. Daunnya tebal dan keras.

Bunga
Bunga berwarna hijau keputihan dan keluar satu persatu atau berpasangan selalu pada hujung cabang.

Buah
Buah berbentuk tangerine kecil dan permukaan atas dan bawah buah rata. Saiz purata buah adalah 6-8 sm bergaris pusat. Kulit buah adalah licin ,berwarna kehijauan dan bertukar warna ke unggu kemerahan apabila masak. Kulit buah (kortex) adalah tebal antara 0.6- 1.0 sm.
Di pangkal buah terdapat kesan 4-8 bekas kelopak stigma yang mengujud sehingga buah masak.Jumlah kelopak stigma menunjukkan jumlah bahagian buah.

H) RAMBUTAN

Nama Biasa: Rambutan
Nama Saintifik: Nephelium lappaceum L.
Famili: Sapindaceae

Asal
Berasal dari kawasan Malaysia-Indonesia.

Kawasan Utama Tanaman
Rambutan didapati ditanam dengan meluas di negeri Perak, Pahang, Kedah dan Kelantan.

Kandungan Zat Makanan

Nutrien	Unit/100 g bybm
Tenaga	59.9
Air	84.7%
Protein	0.7 g
Lemak	0.1 g
Karbohidrat	13.9 g
Serat	0.2 g
Kalsium	22.0 mg
Fosforus	30.0 mg
Besi (Fe)	2.5 mg
Thiamin	0.01 mg
Riboflavin	0.04 mg
Niacin	0.1 mg
Vitamin C	38.6 mg

Kegunaan
Buah rambutan dimakan segar atau dikalingkan dan juga boleh dibuat jem.

Pokok
Mempunyai kanopi yang rimbun dan rendang dan boleh mencapai ketinggian sehingga 20 m.

Daun
Daun rambutan adalah jenis kompaun tersusun berpasangan secara berselang-selang dan mempunyai 3-9 anak daun.

Bunga
Bunga rambutan bersaiz kecil (0.5 cm lebar). Bunga-bunga ini terdapat dengan banyaknya dalam satu jambak bunga di hujung ranting. Bunga rambutan tidak mempunyai kelopak bunga, tetapi ada 4-6 sepal yang berwarna kuning muda dan berkilat serta tidak berbulu.

Buah
Buah rambutan terdapat dalam satu tangkai di hujung ranting. Buah rambutan berbentuk bujur atau hampir bulat berukuran lebih kurang 5 cm. Buah muda berwarna hijau dan menjadi kunung atau merah apabila masak. Kulit buah mempunyai rambut berukuran 0.8-1.0 cm dan berwarna merah atau kuning. Kulit buah nipis dan senang dikopek dan tidak melekat pada isi. Isinya manis dan berjus.